درآمدی بر اندیشه سیاسی قطب الدین شیرازی

Authors

مرتضی یوسفی راد

عضو مرکز اندیشه اسلامی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.

abstract

محمود بن مسعود بن مصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی، مشهور به قطب الدین شیرازی، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگی می کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالدین قونوی است. اندیشه های سیاسی وی در مورد انسان مدنی و سیاسی و چیستی سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسی و طراحی و ترسیم یک نظام سیاسی مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایداری آن حائز اهمیت است. قطب الدین با ابداع و تصویر یک دستگاه فلسفی منظم و منسجم تمام دیدگاههای سیاسی خود را بر آنها مبتنی کرده است. وی عالَم هستی را عالمی می داند که دارای اعتدال و انتظام است و در همه اجزا و عناصر سلسله مراتب رعایت شده است. از نظر وی اگرچه در عالم سماوی و عالم عقول چنین اعتدال و انتظامی تکویناً برقرار است، اما در عالم ارضی و عالم کون و فساد باید با تشکیل نظم سیاسی مطلوب حاصل از عقل و شرع و استقرار دولت فاضله و نیز در راستای تأمین مصالح افراد جامعه به رواج فضائل، خصوصاً فضیلت عدالت پرداخت تا در نهایت، عالم ارضی نیز اعتدال و نظم و انتظام عالم بالا را کسب کند. وی در مباحث دولت، با اعتقاد به حاکمیت حکمت و تعقّل سیاسی و رعایت شریعت و دیانت، اصول سیاست یک دولت را در امور زیر دانسته است: حصول معرفت کافی از افراد، گروهها و طوائف جامعه و استعدادها و شایستگی ها و تخصص های آنها، رعایت عدالت در حق آنان در جهت شایسته سالاری، تنبیه مجرمان به منظور حفظ امنیت مردم و دولت و تألیف و تلطیف قلوب مردم برای همدلی و همکاری لازم بین دولت و ملت. وی همچنین شرایط حفظ سیاست و امارت را در بناگذاری آن بر تعقل، حکمت، مشورت و تطبیق امور با شریعت می داند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درآمدى بر اندیشه سیاسى قطب الدین شیرازى

محمود بن مسعود بن مصلح فارسى کازرونى اشعرى شافعى، مشهور به قطب الدین شیرازى، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگى مى کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسى و صدرالدین قونوى است. اندیشه هاى سیاسى وى در مورد انسان مدنى و سیاسى و چیستى سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسى و طراحى و ترسیم یک نظام سیاسى مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایدارى آن حائز اهمیت است. قطب الدین...

full text

قطب الدین شیرازی، نیریزی و اصول موضوعه هندسه اقلیدس

کتاب اصول اقلیدس با مقدمه ای شامل تعاریف،‌ اصول موضوعه و علوم متعارفه (بدیهیات) آغاز شده است؛ پنج اصل موضوعه، در علم هندسه، توسط اقلیدس بدون هیچ­گونه توضیح و استدلالی ارائه شده است؛ اما با توجه به اهمیت اصول موضوعه که پایه­های اساسی برای اثبات قضایای هندسی هستند، بعضی از شارحان و مترجمان کتاب اصول اقلیدس برخی از اصول موضوعه را توضیح و بعضی دیگر را به گونه­ای اثبات کرده­اند. قطب الدین شیرازی و ح...

full text

نقش قطب الدین شیرازی در علم مناظر (اپتیک)

برخی از پژوهشگران قطب‌الدین شیرازی را صاحب دستاوردهایی مهم در علم اپتیک یا مناظر دانسته‌اند. تحقیق حاضر که بر اساس سه کتاب مهم قطب الدین شیرازی در علم هیئت با نام‌های نهایة الإدراک فی درایة الافلاک و اختیارات مظفری و التحفة الشاهیة انجام شده است، نشان می‌دهد قطب الدین شیرازی در هیچ بخشی از آثار مذکور به بحث رنگین کمان نپرداخته است. نتیجه این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که با اینکه شیرازی در زمینۀ ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش‏ شناسی علوم انسانی

جلد ۸، شماره ۳۰، صفحات ۶۵-۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023